مُحمّدِ اَمین

خداوند مهربان برای هدایت آدمیان به ایشان نعمت عقل عطا فرمود تا بتوانند حق را از باطل و نیکی را از بدی تشخیص دهند. سپس از میان بندگان خود، پاک‌ترین، خالص‌ترین و برترین‌شان را برگزید و ایشان را به عنوان هدایتگر و جانشین خویش به مردم معرفی کرد. رسولان صادقی که پیام آفریدگار را به بندگانش ابلاغ می کردند. فرستادگانی که نه تنها پیام آور پروردگار، بلکه مبیّن وحی الهی نیز بوده اند.

بنابر منابع اسلامی، اسماعیل (پسر ابراهیم و هاجر) کعبه را ساخت و کعبه پیش از پایه‌گذاری شهر مکه، ساخته شد. مکه به‌تدریج به مرکزی مهم برای کاروان‌های تجاری در عربستان و مرکز فعالیت‌های مذهبی و تجاری غربِ حجاز تبدیل شد. علاوه بر کعبه، بیش از ۳۰۰ بت هم وجود داشت و عرب‌ها هر ساله آن‌ها را زیارت می‌کردند و اعمالی چون چرخیدن گرد کعبه (طواف) و بوسیدن آن، قربانی‌کردن، و سنگ زدن به شیطان را انجام می‌دادند. به غیر از خدایان قبیله‌ای، بیش تر عرب‌ها اعتقاد به یک خدای مشترک برتر به نام «الله» داشتند؛ اما تشریفات مذهبی برای «الله» انجام نمی‌شد.هم چنین در قرآن صحبت از افرادی که «حنیف» بوده‌اند می‌رود. در قرآن حنیف اشاره به کسی دارد که از راهِ فطرت خود به دینِ طبیعی، که یکتاپرستی باشد رسیده‌است. ابراهیم به عنوان الگوی اصلی حنفا معرفی می‌شود که با بصیرت شخصی‌اش به یکتاپرستی رسیده‌است؛ چنان‌که آیین حنیف معادل دین ابراهیم تعریف می‌شود. مفسران قرآن می‌نویسند که پیش از اسلام حنیف به دو دسته افراد اطلاق می‌شد: عرب‌هایی که پیرو آیین ابراهیم بودند و بت پرستانی که تنها برخی از مراسم دینی مربوط به آیین ابراهیم مانند حج یا ختنه را انجام می‌دادند. درستیِ تاریخی این گفته میان پژوهشگران غربی مورد اختلاف است. برخی اساساً گزارش‌های تاریخی مربوطه را رد کرده و آن‌ها را تعمیم دادن مفاهیم قرآنی به دوران پیش از اسلام می‌دانند، اما دیگران درستیِ تاریخی همگی یا برخی از آن گزارش‌ها را می‌پذیرند. مدرک دقیقی مبنی بر این که آیین حنیف پیش از یهودیت و مسیحیت در میان عرب‌ها وجود داشته در دسترس نیست، اگرچه نشانه‌های رمزآلودی از آن در شعرهای قدیمی عرب یافت می‌شود.

منبع

آنچه در ذیل می خوانید، سخنرانی استاد فرزانه حضرت آیت الله محمدهادی معرفت(ره) می باشد که در نشست علمی «روش شناسی تفسیری پیامبر اعظم (ص)» در مدرسه عالی امام خمینی(ره) در آذرماه85 ایراد گردیده است. 

یازده آیه از قرآن ذکر شده که همگی مربوط به نبی مکرم اسلام (ص) است. این آیات دارای عناوینی هستند که برخی به ظاهر آنها تمسک جسته و شبهاتی را مطرح نموده اند؛ مانند غفران و مغفرت الهی در آیه اول و دوم سوره فتح؛ که توهم شده غفران وقتی تعلق می گیرد که گناهی صادر شده باشد. یا عناوین ذنب، توبه، نسیان، عفو، خوف و خشیت و حرمت که مورد استشهاد ظاهربینانه قرار گرفته در این نوشتار بررسی و نقد شده است.

در دو کتاب صحیح بخاری و صحیح مسلم متأسفانه روایاتی راجع به پیامبر اکرم (ص) نقل شده که به هیچ عنوان با قرآن و روایات معتبر فریقین سازگاری ندارد. در این روایات آمده است که آن حضرت تحت تأثیر سِحر و قوه خیال بوده و در بخشی از این روایات پیامبر اکرم (ص) را فراموشکار، فحش دهنده، لعنت کننده بر مسلمانان و مؤمنان و همچنین آزار دهنده به آنان معرفی کرده است. این مقاله ضمن طرح این روایات به بررسی و نقد آنها می پردازد.